Yπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που πρέπει να γίνουν και τόσος λίγος χρόνος. Για κάποιους ο ύπνος είναι χάσιμο χρόνου, εμπόδιο σε όλα αυτά που έχουν να κάνουν. Θα μπορούσαμε όμως να ζήσουμε μια ζωή χωρίς ...ύπνο;Σε ένα πρόγραμμα πυρετωδών συνθηκών εργασίας και ακμαίας κοινωνικής ζωής, ο Yves (ψευδώνυμο) ένας προγραμματιστής 31 ετών από το Seattle, πολλές φορές δυσκολεύεται να κοιμηθεί κανονικά. Παίρνει ένα χάπι για να σιγουρέψει το γεγονός ότι δεν θα το χρειαστεί αργότερα.
Ο ίδιος αναφέρει: «Εάν πάρω μια δόση πριν κοιμηθώ, ξυπνάω μετά από 4 ή 5 ώρες και νιώθω ανανεωμένος, το ξυπνητήρι ξαφνικά χτυπάει και είμαι πανέτοιμος για δουλειά!»Ο Yves μιλάει για το φάρμακο modafinil, ένα αμφιλεγόμενο χάπι που μειώνει δραστικά την ανάγκη για ύπνο ενώ αναφέρεται ότι δεν προκαλεί συμπτώματα όπως αυτά που προκαλεί η κατανάλωση καφεΐνης ή αμφεταμινών.
Ο Yves χρησιμοποιεί αυτά τα χάπια σχεδόν 3 χρόνια και θεωρεί ότι είναι εκπληκτικά χρήσιμα. «Μπορώ να είμαι πολύ παραγωγικός στη δουλεία και οργανωμένος. Είμαι σε θέση δηλαδή να βγω την Παρασκευή το βράδυ με τους φίλους μου για να διασκεδάσω και την επόμενη μέρα το πρωί να πάω για σκι,» εξηγεί.
Το χάπι αυτό αποτελεί την απαρχή μιας νέας γενιάς φαρμάκων τα οποία υπόσχονται να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του ύπνου όπως ακριβώς αντιμετώπισαν τα φάρμακα Viagra το σεξ.
Από τα πανάρχαια χρόνια οι άνθρωποι έχουν δομήσει την ζωή τους σύμφωνα με τον ύπνο. Για πρώτη φορά στο άμεσο μέλλον θα μπορέσουμε να μετατρέψουμε τον τρόπο που κοιμόμαστε και να τον προσαρμόσουμε στο δικό μας τρόπο ζωής.
Ο Russell Foster, βιολόγος από το κολέγιο Imperial του Λονδίνου αναφέρει: «Όσο πιο πολλά πράγματα κατανοούμε για το 24ωρο βιολογικό μας ρολόι τόσο πιο εύκολα θα μπορέσουμε να το χειριστούμε. Σε 10-20 χρόνια θα μπορούμε με τη βοήθεια των φαρμάκων να διακόψουμε τη διαδικασία του ύπνου. Η προσομοίωση αυτής της διαδικασίας ίσως χρειαστεί περισσότερο χρόνο αλλά μπορεί να επιτευχθεί».
Ο Foster οραματίζεται έναν κόσμο στο οποίο θα είναι πιθανόν ή ακόμα και υπόθεση ρουτίνας για τον άνθρωπο να μένει ξύπνιος 22 ώρες τη μέρα και να κοιμάται μονάχα 2 ώρες. Αυτός δεν είναι ένας κόσμος τον οποίο θα επιθυμούσαν όλοι.
«Νομίζω πως ένας τέτοιος κόσμος θα ήταν ότι πιο αποκρουστικό έχει καταφέρει ο άνθρωπος έως σήμερα» σχολιάζει ο Neil Stanley, επικεφαλής του ερευνητικού ινστιτούτου για τον ύπνο Human Psychopharmacology Research Unit, στο πανεπιστήμιο Surrey της Αγγλίας.
Αν αυτό σας φαίνεται απίθανο απλά σκεφτείτε τι έχει γίνει έως σήμερα. Το χάπι Modafinil έχει καταστήσει δυνατή την αδιάκοπη εγρήγορση μας για 48 ώρες χωρίς να προκαλεί αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας.
Νέες γενιές φαρμάκων τα οποία υπόσχονται έναν ύπνο πιο βαθύ και απολαυστικό από τον αληθινό ήδη βρίσκονται υπό δοκιμές.
Στο μέλλον αναμένεται να υπάρξουν περισσότερες καινοτομίες- φάρμακα τα οποία θα μπορούν με ασφαλή τρόπο να διακόψουν τη διαδικασία του ύπνου για αρκετές μέρες καθώς και χάπια για τον ύπνο τα οποία θα μπορούν να προσφέρουν στη διάρκεια ενός ύπνου μισής ώρας την ξεκούραση που μπορεί να απολαύσει κάποιος με 8 ώρες ύπνου.
Παρόλα αυτά δεν θα υπάρξουν μονάχα φάρμακα που θα βοηθούν στις παραπάνω διαδικασίες. Μια ερευνητική ομάδα έχει αρχίσει να ασχολείται με την κατασκευή μιας ηλεκτρικής συσκευής η οποία θα είναι σε θέση να αφυπνίσει τον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Έως ένα βαθμό όλοι μας ήδη έχουμε πειραματιστεί στον έλεγχο του ύπνου μας. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που λόγω φόρτου εργασίας αμελούν επίτηδες να κοιμηθούν κανονικά ενώ περιμένουν να αναπληρώσουν αυτές τις ώρες χαμένου ύπνου το σαββατοκύριακο.
Πολύ συχνά προσπαθούμε να περιορίσουμε τις ώρες που κοιμόμαστε με την χορήγησης καφεΐνης, νικοτίνης ή άλλων αντικανονικών μεθόδων.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τουλάχιστον ένα ποσοστό 75% από τα ενήλικα άτομα πάσχουν από κάποια προβλήματα ύπνου κάποιες μέρες της εβδομάδας.
Το 1998, μια ερευνητική ομάδα από το ινστιτούτο Henry Ford Health Sciences του Michigan, δημοσίευσε μια μελέτη η οποία αποκάλυπτε ότι το προηγούμενο έτος ένα ποσοστό 13% των ενήλικων Αμερικανών χρησιμοποιούσαν αλκοόλ έτσι ώστε να μπορέσουν να κοιμηθούν ενώ ένα ποσοστό 18% είχε καταφύγει στα υπνωτικά χάπια.
Παρά τα θετικά αποτελέσματα που μπορεί να έχει ένας ύπνος έστω και με αυτό τον τρόπο, τα περισσότερα φάρμακα που βρίσκονται στη διάθεση μας είναι στην καλύτερη περίπτωση επεξεργασμένες ουσίες των οποίων οι μακρόχρονες επιπτώσεις στην υγεία μας είναι άγνωστες.
Η πλειονότητα των υπνωτικών χαπιών έχουν ως αποτέλεσμα την δημιουργία διάθεσης για έναν ύπνο ο οποίος όμως δεν συμπεριλαμβάνει και τις ευεργετικές ιδιότητες της αληθινής ξεκούρασης.
Ο Stanley αναφέρει: «Ο ύπνος που προκαλείται από υπνωτικά χάπια είναι μια επιθυμητή κατάσταση εφόσον δεν είναι εφικτός ο φυσικός ύπνος, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί καλύτερος από τη φυσιολογική διαδικασία».
Λόγω του εθισμού που μπορούν να προκαλέσουν τα χάπια που χρησιμοποιούνται για να μας κρατήσουν ξύπνιους, είναι δυνατόν να προκληθούν σοβαρά προβλήματα υγείας.
Το φάρμακο Modafinil όμως φαίνεται να έχει αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού. Το φάρμακο αυτό ανήκει στην κατηγορία των διεγερτικών που ονομάζονται «eugeroic». Αυτό το φάρμακο μπορεί να προκαλέσει φυσική διέγερση και επαγρύπνηση χωρίς να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην σωματική και την ψυχική υγεία μας.
Ο Yves αναφέρει ότι δεν υπάρχουν επιπτώσεις όπως εκείνες των αμφεταμινών και σύμφωνα με τα λεγόμενα του η χρήση αυτού του φαρμάκου δεν τον εμποδίζει να κοιμηθεί όποτε αυτός θελήσει.
Στην ουσία η επίδραση αυτού του φαρμάκου είναι τόσο «αθόρυβη» ώστε οι άνθρωποι που το χρησιμοποιούν δεν παρατηρούν καμία αλλαγή στην διάθεση τους ώσπου το χρειαστούν.
«Θα έλεγα ότι με κάνει να νιώθω ότι βρίσκομαι σε μεγαλύτερη εγρήγορση και νιώθω λιγότερο κουρασμένος. Όταν θα πρέπει να εκτελέσω κάποια συγκεκριμένη εργασία, είμαι αρκετά συγκεντρωμένος αλλά όταν πρόκειται να παρακολουθήσω μια ταινία ή να κάνω κάτι παρόμοιο, δεν υπάρχει κάποια επίδραση από το φάρμακο» σχολιάζει ο Yves.
Οι άνθρωποι οι οποίοι χρησιμοποιούν το φάρμακο modafinil για ιατρικούς σκοπούς συνήθως λαμβάνουν μια αρκετά μεγάλη δόση κάθε πρωί.
Ο Jeffrey Vaught, πρόεδρος έρευνας και ανάπτυξης της εταιρίας Cephalon, που ασχολείται με την κατασκευή αυτού του φαρμάκου αναφέρει: «Στο στρατό έχουν γίνει δοκιμές αυτού του φαρμάκου, έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα για περίπου 48 ώρες αλλά από εκεί και έπειτα είναι απαραίτητη η διαδικασία του ύπνου».
Ίσως το μεγαλύτερο επίτευγμα αυτού του φαρμάκου είναι το ότι δεν είναι αναγκαία η αναπλήρωση του χαμένου ύπνου. Υπό φυσιολογικές συνθήκες εάν κάποιος μείνει ξύπνιος για 48 ώρες στη συνέχεια θα πρέπει να κοιμηθεί τουλάχιστον 16 ώρες για να μπορέσει να αναπληρώσει τον ύπνο που έχασε. Το φάρμακο Modafinil δίνει τη δυνατότητα σε κάποιον να αναπληρώσει αυτόν τον ύπνο μόνο με 8 ώρες ύπνου.
Πως λειτουργεί λοιπόν αυτό το φάρμακο; «Κανείς δεν είναι σίγουρος» παραδέχεται ο Vaught. Αναφέρει ότι η εταιρία Cephalon πιστεύει ότι έχει κατανοήσει την δράση του φαρμάκου αλλά δεν αποκαλύπτει ακόμα λεπτομέρειες.
Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι όπως όλα τα άλλα διεγερτικά φάρμακα έτσι και το modafinil αποτρέπει τα νευρικά κύτταρα από την επαναπορρόφηση του διεγερτικού νευροδιαβιβαστή που απελευθερώνεται στον εγκέφαλο.
Η διαφορά του συνίσταται στο ότι πραγματοποιεί αυτή τη διαδικασία χωρίς προκαλεί την δημιουργία επιπτώσεων όπως αυτές που προκαλούν τα περισσότερα διεγερτικά.
Το φάρμακο λοιπόν modafinil δείχνει να αποδίδει. Από τότε που παρουσιάστηκε στην αγορά αυτό το φάρμακο, οι πωλήσεις του ανέβηκαν κατακόρυφα, από $25 εκατομμύρια το 1999 έως τα $575 εκατομμύρια το 2005. Η εταιρία Cephalon επιμένει ότι το φάρμακο αυτό χρησιμοποιείται για την θεραπεία συμπτωμάτων υπνηλίας που προκαλούνται από ορισμένες ασθένειες.
Ο Vaught αναφέρει ότι όλες οι ενδείξεις φανερώνουν ότι η αγωγή αυτή είναι πολύ ασφαλής. Το φάρμακο μπορεί να έχει κάποιες μικρές παρενέργειες όπως κοινούς πονοκεφάλους αλλά ως τώρα δεν έχουν παρατηρηθεί σοβαρότερες επιπτώσεις.
«Πιστεύω ότι είναι σχεδόν απίθανό να υπάρξει ένα διεγερτικό φάρμακο το οποίο δε θα έχει κάποιες επιπτώσεις στην υγεία μας» σχολιάζει ο Foster. Στο μέλλον είναι πιθανόν τα άτομα τα οποία χρησιμοποιούν αυτό το φάρμακο να αυξήσουν την δόση τους έτσι ώστε να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Ο Stanley εκφράζει παρόμοιες ανησυχίες.
Η κατασκευαστική εταιρία δεν φαίνεται να ανησυχεί. Η επιτυχία του φαρμάκου Modafinil έχει οδηγήσει στην δημιουργία ενός νέου φαρμάκου του armodafinil.
Η εταιρία αναπτύσσει επίσης και άλλες κατηγορίες τέτοιων φαρμάκων – ένα πειραματικό φάρμακο που ονομάζεται CEP-16795 μπορεί να διακόψει την λειτουργία του ισταμινικού υποδοχέα H3, ο οποίος είναι ένας μοριακός διακόπτης που ελέγχει τον κύκλο του ύπνου.
Παρόλα αυτά ο Vaught ισχυρίζεται ότι είναι πολύ δύσκολο να κατασκευαστεί ένα φάρμακο το οποίο θα είναι πιο αποτελεσματικό και ασφαλή από το αρχικό Modafinil.
Τον περασμένο χρόνο ο Sam Deadwyler, από το πανεπιστήμιο Wake Forest στην περιοχή Winston-Salem, North Carolina, ανέφερε τα αποτελέσματα ενός πειράματος που πραγματοποίησε με τη βοήθεια ενός φαρμάκου που ονομάζεται CX717. τα ευρήματα αυτής της μελέτης αποδεικνύουν ότι το φάρμακο modafinil δεν θα βρίσκεται για πολύ καιρό ακόμη στην πρώτη θέση.
Ο Deadwyler κράτησε για 36 ώρες ξάγρυπνους 11 πίθηκους, ενώ κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος πραγματοποιήθηκαν πολλές εξετάσεις μνήμης και εγρήγορσης στα πειραματόζωα. Οι πίθηκοι κατά τη διάρκεια των 36 ωρών δεν ήταν μόνο σε θέση να λειτουργήσουν φυσιολογικά αλλά σύμφωνα με τα λεγόμενα του Deadwyler είχαν αποκτήσει και τρομερές αντοχές.
Ο Stanley πιστεύει ότι φάρμακα όπως τα modafinil και CX717 πρόκειται να δελεάσουν τον άνθρωπο να επενδύσει σε μια ζωή εγρήγορσης σε βάρος του ύπνου.
Κάποιο άλλοι πιστεύουν ότι σύντομα πρόκειται να εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια των καταστροφικών επιπτώσεων στην υγεία του ανθρώπου από τον παραμερισμό της φυσιολογικής διαδικασίας του ύπνου.
Παρόλα αυτά όλοι σχεδόν παραδέχονται ότι έχουμε φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε είναι πολύ δύσκολο να ανατρέψουμε τους γρήγορους ρυθμούς της σημερινής κοινωνίας. Για εκατομμύρια άτομα, ένας καλός ύπνος είναι ένα άπιαστο όνειρο ενώ η νυχτερινή ζωή γίνεται όλο και πιο έντονη.
Όπως αναφέρει ο Vaught «Βρισκόμαστε ήδη σε αυτό το σημείο, γιατί λοιπόν να μην προσπαθήσουμε να κάνουμε τη ζωή μας πιο ασφαλή;»
Ανακτήθηκε από http://news.pathfinder.gr
